Better Call Saul Recap S06E02: 'Carrot and Stick'

‘In deze wereld zijn er wolven en schapen. Jij moet uitvinden wie van de twee je bent.’ Als je - in tegenstelling tot deze gek - níet de moeite hebt genomen om de eerste vijf seizoenen van Better Call Saul voor de derde (wellicht vierde) keer te herkijken, heb je wellicht gemist dat dit een tamelijk cruciale uitspraak was in de geschiedenis van de serie. Toen Jimmy McGill nog (letterlijk) een kleine Jimmy was, kluste hij eventjes bij in de kruidenierswinkel van zijn nét iets te sympathieke vader. McGill Senior stond in de hele buurt bekend als een makkelijk slachtoffer, iemand die je met elk lulverhaal zo ver zou kon krijgen om hem wat geld af te troggelen. Als Jimmy’s vader eventjes de deur uit is, vertelt een van zijn slachtoffers aan Jimmy dat er in de wereld twee soorten mensen zijn. Je raadt het al: wolven en schapen.

In de eerste vijf seizoenen van Better Call Saul verkeerde Jimmy vooral in een soort niemandsland tussen wolf en schaap. Zeker, er waren momenten van absoluut verwerpelijk gedrag (denk maar aan het uit elkaar drijven van de oude vrouwtjes om zelf een som geld te vergaren in seizoen 3), maar ergens achter de steeds groter wordende façade die ‘Saul Goodman’ heet, gaat nog altijd een mens met een goed hart schuil. Helaas voor Jimmy zijn de twee mensen die fungeerden als zijn morele kompas voorgoed verdwenen. We kennen het tragische lot van broer Chuck, maar het lot van dat andere kompas kennen we nog niet. Wat we wel weten, is dat Kim Wexler steeds verder opschuift naar de ‘dark side’, en inmiddels vooral fungeert als het tegenovergestelde van een moreel kompas. Waar fans zich vanaf het eerste seizoen vooral zorgen maakten over de vraag in hoeverre Jimmy Kim zou meesleuren in zijn Goodman-esque gedrag, lijkt het inmiddels andersom: het Goodman-esque gedrag wordt in steeds grotere mate gestuurd door Kim.

Oude bekenden

De briljante tweede aflevering van het laatste seizoen benadrukt nog maar eens hoeveel zorgen we ons moeten maken over Kim. In deze aflevering gaan Kim en Jimmy verder met hun plan om Howard Hamlins reputatie te beschadigen, door te doen alsof hij gebukt gaat onder een zware cocaïneverslaving. Om dat plan te bewerkstelligen komen Kim en Jimmy uit bij twee oude bekenden: Betsy en Craig Kettleman, die in het eerste seizoen zowel de hulp van Jimmy als Kim gebruikten om onder een rechtszaak uit te komen (Craig had meer dan een miljoen dollar verduisterd op zijn werk). Aan het eind van die verhaallijn stond Jimmy’s morele kompas goed afgesteld, want hij liet een grote som geld liggen, en instrueerde de Kettlemans om een schikking te treffen, waarna Craig een tijdje de gevangenis in moet.

Inmiddels hebben de Kettlemans een nieuw verwerpelijk verdienmodel opgetuigd, door arme ouderen geld afhandig te maken bij hun belastinguitgifte. Ze zijn dan ook niet bepaald amused als Jimmy op de stoep staat, om ze te vertellen dat er kansen liggen om hun rechtszaak over te doen. Jimmy vertelt de Kettlemans over Howards zogenaamde drugsprobleem, en maakt ze wijs dat er misschien iets van rehabilitatie mogelijk is voor de twee oplichters. Betsy weigert in zee te gaan met Jimmy na alles wat er in seizoen 1 gebeurde, maar is wel zo gewiekst (of: naïef) om het verhaal te verspreiden bij ‘meerdere prestigieuze advocaten’, die haar allemaal vertellen dat Jimmy’s verhaal onzin is.

Maar het opzetje van Kim en Jimmy is dan allang geslaagd, want Howards reputatie loopt nog wat meer deukjes op. De Kettlemans ruiken onraad, maar blijken uiteindelijk niet opgewassen tegen stormwals Kim, die hun bedrijfje bedreigt met een onderzoek van de belastingdienst. Jimmy denkt de Kettlemans te kunnen afkopen met een smak geld, maar Kim heeft al snel door dat deze mensen niet met een wortel af te kopen zijn: ze heeft grover geschut nodig. Kim verwoest het nieuwe leven van de Kettlemans, en haalt daar wederom akelig veel plezier uit, terwijl Jimmy het vooral te doen heeft met zijn voormalige cliënten.

Als Kim en Jimmy elkaar buiten ontmoeten, hangt er een angstvallige schaduw over Kims ogen (en als één ding duidelijk is in dit universum, is het wel dat elk visueel detail van levensbelang is). Even later floept Jimmy er iets uit over ‘wolven en schapen’, maar toelichten doet hij die uitspraak niet. Voor ons is dan allang duidelijk wat hij bedoelt. Het morele kompas van Jimmy is nog steeds niet helemaal verwoest, maar het morele kompas van zijn partner brokkelt met de aflevering sneller af. Het is als vanouds fascinerend om te zien (had ik al gezegd dat Kim Wexler het beste tv-personage sinds mensenheugenis is?), maar maakt ook héél angstig voor wat nog komen gaat - zeker omdat Jimmy en Kim aan het eind van deze aflevering gevolgd worden door een onbekend persoon.

Lotsbestemming

Met de arme Nacho gaat het ondertussen nog steeds niet heel lekker. Hij houdt zich nog altijd schuil in het (snikhete) Mexicaanse motel, waar hij wacht tot de mannetjes van Gus hem komen ophalen. Maar als de seizoenspremière het al niet duidelijk genoeg maakte, weten we na de tweede aflevering al helemaal zeker dat Gus geen enkele intentie heeft om Nacho te bevrijden. Gus zet Juan Bolsa en het kartel zelfs doelbewust op het spoor van Nacho, door in een kluis in zijn huis een rekening achter te laten waarop het telefoonnummer staat van het motel. Maar Nacho is gewiekst genoeg om zelf uit te vogelen dat er iets niet in orde is, en door een paar slimme observaties, vogelt hij uit dat een mannetje van Gus hem in de gaten houdt. Net als Nacho op de vlucht wil staan, arriveren de Cousins en een paar andere huurmoordenaars bij het motel om Nacho op te pikken, zodat hij ze kan vertellen wie de moordaanslag op Lalo beraamde. Het is een waanzinnig intense shoot-out, waarbij ik voortdurend mijn hart vasthield voor het lot van Nacho. Hij weet uiteindelijk godzijdank te ontkomen, maar nu het kartel op zijn spoor zit, is Nacho nog steeds allesbehalve veilig.

Gelukkig heeft hij nog één kale troefkaart in handen in de persoon van Mike, die het niet kan verkroppen dat Gus Nacho geen enkele kans geeft om veilig terug te keren. Mike heeft een zwak voor Nacho, en is daarom zelfs bereid om zijn eigen leven op het spel te zetten om het lot van ‘the kid’ te redden. Als Gus Nacho’s vader (zonder twijfel het liefste personage uit deze serie) wil laten ophalen om Nacho te prikkelen, grijpt Mike in door te zeggen dat ‘dat niet gaat gebeuren’. Het resulteert wederom in een ijzingwekkende scène waarin Gus’ rechterhand Tyrus Mike onder schot houdt, maar waarbij Mike aangeeft dat ‘Gus geen idee heeft wat er gaat gebeuren als hij dit doorzet’. De meesterlijke scène is tekenend voor wat Better Call Saul de beste serie van dit moment maakt: we weten dat alledrie de personages deze scène hoe dan ook ongeschonden doorkomen (want: Breaking Bad), maar toch is elke seconde door de manier van filmen en de emotionele lading nagelbijtend spannend.

De scène toont bovendien een zeldzaam kwetsbare Gus, die even daarvoor via Hector heeft geleerd dat Lalo nog steeds in leven is. Gus is een man met een zesde zintuig, die al zijn concurrenten altijd tien stappen voor is, maar ziet zijn twijfels over het slagen van de moordaanslag pas écht bevestigd door een zeldzame glimlach van Hector. Bolsa wil dat Hector en Gus vrede sluiten, hetgeen uiteindelijk resulteert in Hector die zijn hand uitsteekt naar Gus. De gezichtsuitdrukking van Gus spreekt boekdelen, want zijn gezworen vijand zou nóóit vrijwillig zijn hand schudden. Het zorgt ervoor dat het altijd zo zorgvuldige fundament van Gus wankelt: zijn hand trilt, en hij laat zelfs een glas op de grond vallen (de glasscherven ruimt hij vervolgens wel met de blote hand op, want we hebben nu eenmaal te maken met Gus Fring). Het helpt niet dat Mike zich vervolgens óók nog tegen hem keert, als blijkt dat hij contact heeft gehad met Nacho, die dringend een woordje wil spreken met Gus (hoe dat afloopt, zien we niet in deze aflevering).

Het is een bomvolle tweede aflevering, waarover ik zonder enige moeite nóg duizenden woorden had kunnen schrijven. Het creatieve team achter deze serie functioneert op een dusdanig absurd hoog niveau, dat elke lofuiting er nog steeds één te weinig is. Van de briljante shoot-out tot de Godfather-achtige enscenering van Kim Wexler: alles klopt, en elke scène toont aan hoe ver deze serie uitsteekt boven de rest van het serieaanbod. Ik kan logischerwijs niet wachten tot volgende week, al ben ik wel steeds banger voor het wolvengedrag van Kim. Nog 11 afleveringen te gaan!