Van De Tatta's 2 tot Babylon: dit was filmjaar 2023 in 140 films

Elk jaar vraag ik mezelf weer af waarom ik dit in godsnaam doe, maar het is net als bij oliebollenmaagzuur en gore champagne: je ontkomt er simpelweg niet aan. En daarom presenteer ik - zonder enige trots, maar mét heel veel vermoeidheid - de grote filmranking van 2023, met alle 140 films die ik dit jaar zag (en ook regelmatig over schreef, zie linkjes in titels). Voor de lezer is er maar één regel: over de uitslag valt ABSOLUUT NIET te corresponderen (helaas is mijn wil hier echt wet). Lees het verder vooral als een luchtig bedoeld overzicht: voor diepgravende filmkritiek zijn er gelukkig talloze andere platforms. Tot in 2024!

140. De Tatta’s 2

Alternatieve titel: Lessen in het martelen van een zure filmrecensent
Plot in één zin: Voormalig rijk, spierwit gezin is net een beetje geïntegreerd in een multiculturele wijk, en ja hoor: dan dreigt ineens de sloopkogel van de gentrificatie.

Eindoordeel: Leonie ter Braak, wat kan ik zeggen? Ik hoop dat je me ooit kunt vergeven, en dat we ooit gebroederlijk kunnen kijken naar de seizoensfinale van Blow Up.

139. Winnie the Pooh: Blood and Honey

Alternatieve titel: Pooh hé

Plot in één zin: Winnie, Iejoor en Knorretje zoals je ze nooit eerder zag: als grote boze slachtmachines die een bloedbad aanrichten nadat ze in de steek zijn gelaten door Christopher Robin.

Eindoordeel: Grote mannen verkleed in dierenpakken doen de meest gruwelijke dingen met vrouwen, en ook nog eens met een gruwelijk klein budget. Best leuk, om Winnie eens in een andere rol te zien, maar je kunt overdrijven.

138. Freelance

Alternatieve titel: Sympathy for the Dictator

Plot in één zin: Depressieve beveiliger John Cera moet journalist Alison Brie én een goed gesoigneerde Latijns-Amerikaanse dictator beschermen tijdens een staatsgreep.

Eindoordeel: Talloze films verdwenen dit jaar stilletjes in de contentpoel van de streamingdiensten, maar gelukkig zagen de bioscopen wél kans om dit wanproduct van de regisseur van Taken een volwaardige release te geven. Enige hoogtepunt: de hilarische portrettering van het concept ‘journalist’.

137. Expend4bles

Alternatieve titel: Nee sorry, ‘Expend4bles’ is de grappigste film titel van dit jaar.

Plot in één zin: Sylvester Stallone en Jason Statham schieten heel veel boze mannen dood.

Eindoordeel: Als zelfs een bromance tussen Statham en Stallone niet meer leuk is voor de argeloze actieliefhebber, kunnen we het concept ‘cinema’ net zo goed afschrijven.

136. Fast X

Alternatieve titel: *doet beste Vin Diesel-imitatie* Family, man, important, huh?

Plot in één zin: Auto’s doen boem boem en vlieg vlieg terwijl Vin Diesel zijn kind probeert te beschermen tegen Jason Momoa (met nagellak) en Michelle Rodriguez een robbertje uitvecht met Charlize Theron.

Eindoordeel: Als groot pleitbezorger van de Fast and Furious-franchise was dit een uiterst pijnlijke nederlaag.

135. Retribution

Alternatieve titel: Vroem vroem Neeson

Plot in één zin: Liam Neeson moet zorgen dat zijn auto (én tienerkids) niet ontploffen door vooral heel veel gas te blijven geven.

Eindoordeel: Speed, maar dan met Liam Neeson in een dure auto klinkt wellicht als filmporno, maar bleek in de praktijk nog niet eens interessant genoeg om midden in de nacht uit te zenden op Veronica.

134. 65

Alternatieve titel: Freek Vonk could never

Plot in één zin: Adam Driver stort met een ruimteschip (?) neer in de prehistorie, en moet vechten met dino’s om een jonge wees te beschermen.

Eindoordeel: Enige film die ik dit jaar zag in een volledig lege bioscoop. Had ik beter kunnen benutten dan met deze oersaaie sci-fi.

133. Black Lotus

Alternatieve titel: Mr. Verhoeven Goes to Hollywood

Plot in één zin: Debuterend acteertalent Rico Verhoeven moet de familie van zijn overleden beste vriend beschermen tegen allerlei louche types met heel veel pistolen.

Eindoordeel: Gewoon hartstikke leuk voor Rico.

132. The Flash

Alternatieve titel: Ik heb er de kracht niet meer voor

Plot in één zin: Dat zoek je zelf maar op.

Eindoordeel: Geen.

131. De Vuurlinie

Alternatieve titel: Marco Kroon, held. Held. HELD!!1!

Plot in één zin: Bombastische biopic over het leven van de vermaarde militair Marco Kroon (een held, hadden we dat al gezegd?), die in ongenade raakt door allerlei vermoedens over drugshandel en vervolgens heel getergd door het leven gaat.

Eindoordeel: Waldemar Torenstra als permanent gekwelde oorlogsveteraan: gewoon heel erg grappig.

130. All Fun and Games

Alternatieve titel: Verstoppertje Unhinged

Plot in één zin: Die gast uit Sex Education en die meid uit Stranger Things spelen een broer en zus die bezeten raken door een of ander eeuwenoud vervloekt spelletje.

Eindoordeel: Normaal zou ik best pleiten voor méér gruwelijkheden tijdens kinderspelletjes, maar ja: we hadden Squid Game al, en dit gedoetje wilde maar niet spannend worden.

129. You People

Alternatieve titel: Het Familiediner VIPS

Plot in één zin: Jonah Hill moet bonden met nieuwbakken schoonvader Eddie Murphy.

Eindoordeel: Talent genoeg (Julia Louis-Dreyfus!), maar deze comedy over modern sociaal ongemak wil geen moment écht grappig worden.

128. Ant-Man and the Wasp: Quantumania

Alternatieve titel: How to Survive a Screensaver

Plot in één zin: Ant-Man belandt met zijn hele (schoon)familie (denk aan Michael Douglas en Michelle Pfeiffer) in een afzichtelijk Paint-design dat moet doorgaan voor ‘het kwnatumrijk’.

Eindoordeel: Waar de eerste twee Ant-Man-films hoogst vermakelijk waren, ging in dit lelijke gedrocht vrijwel alles mis. Zelfs Bill Murray - in de meest zielloze filmcameo van het jaar. - kan de boel dan niet meer redden.

127. Une année difficile

Alternatieve titel: Une année à oublier vite

Plot in één zin: Twee arme sloebers sluiten zich aan bij een fanatieke klimaatbeweging voor gratis maaltijden en een grijpstuiver, om vervolgens tóch een levenslesje of twee mee te pakken.

Eindoordeel: ‘Van de makers van Intouchables’

126. Verliefd op een happy single in de Hartenstraat voor wie alles is zoals het nog steeds zou moeten zijn

Alternatieve titel: Verliefd op Utrecht

Plot in één zin: Influencer/trendwatcher/foodvlogger Mollie/Iris/Megan wil naar eigen zeggen nooit een relatie aangaan, totdat er ineens een krankzinnig hete hunk opduikt (meestal Jan Kooijman, soms ook gewoon Manuel Broekman).

Eindoordeel: Het houdt toch nooit meer op, laten we het gewoon maar omarmen.

125. Bird Box: Barcelona

Alternatieve titel: Blindly Boring

Plot in één zin: Net als in Bird Box (ja, die gekke, matige thriller met Sandra Bullock) loopt iedereen geblinddoekt over straat, omdat ze anders een vreselijk kwaad zien en zelfmoord plegen.

Eindoordeel: Vergeten spin-off die niemand nodig had, van een film die iedereen zag, maar niemand is bijgebleven.

124. The Boogeyman

Alternatieve titel: No Boogey, No Woogie

Plot in één zin: Getraumatiseerd gezin wordt nog wat verder getraumatiseerd als een getraumatiseerde patiënt een vloek naar hun huis brengt.

Eindoordeel: We komen langzaam in de categorie ‘Films waar ik met de beste wil van de wereld nauwelijks een herinnering aan heb. Sorry, Boogeyman!

123. God is a Bullet

Alternatieve titel: Satanische sektes: eng hè?

Plot in één zin: Een brave huisvader moet met een afvallig sektelid op zoek naar zijn verdwenen dochter, die in handen is gekomen van een of ander satanisch genootschap.

Eindoordeel: Veel moeilijk gedoe over het verschil tussen God en sektes, veel extreem geweld, te weinig Jamie Foxx.

122. Operation Fortune: Rose de Guerre

Alternatieve titel: Stathams Saaie Spionnenclub

Plot in één zin: Iets met spionnen Jason Statham en Aubrey Plaza die het samen met een random Hollywood-acteur moeten opnemen tegen louche wapenhandelaar Hugh Grant en nog wat andere slechteriken.

Eindoordeel: Na het verrassend leuke The Gentlemen bleek de nieuwe Guy Ritchie teleurstellend vlak en zielloos. Daar kunnen zelfs Plaza, Statham en Grant niets aan veranderen.

121. Savage Salvation

Alternatieve titel: Don’t do drugs kids (and directors)

Plot in één zin: Een voormalig heroïneverslaafde ziet zijn partner ten onder gaan aan heroïne, en wil vervolgens wraak nemen op alle (maar dan ook echt álle) lokale drugsdealers.

Eindoordeel: Absurd gefilmde wraakthriller met Robert De Niro en John Malkovich in belangrijke bijrollen: wat kan er fout gaan? Nu ja, heel veel, maar dit wanproduct was in al z’n mislukkingen nog best boeiend.

120. The Exorcist: Believer

Alternatieve titel: What a terrible year for an exorcism

Plot in één zin: Een alleenstaande huisvader (Leslie Odom jr.) ziet zijn dochter en haar beste vriendin verdwijnen, en vervolgens terugkeren als demonisch addergebroed.

Eindoordeel: Nadat regisseur David Gordon Green eerder met wisselend succes nieuw leven blies in de Halloween-films, keek ik enorm uit naar deze hybride tussen vervolg en reboot, maar de werkelijkheid bleek verschrikkelijker dan de demoon in deze film ooit zou kunnen zijn. Een totale mislukking, die hooguit gered wordt door een extreem overgewalificeerde Ann Dowd in een bijrol.

119. Silent Night

Alternatieve titel: Niet zo mokken, lekker knokken

Plot in één zin: Huisvader Brian is zijn zoontje én stem kwijt geraakt na een incident met gewelddadige bendeleden, en zint op wraak.

Eindoordeel: Regisseur John Woo (Face/Off!) maakte na 20 jaar eindelijk weer eens een Hollywood-film, die helaas zelden de doorsnee wraakthriller kon onstijgen.

118. Silent Night

Alternatieve titel: Gute Nacht, Freunde

Plot in één zin: Een grote vriendengroep komt samen voor een kerstdiner, met één gezamenlijk doel: niemand gaat de avond overleven.

Eindoordeel: Ja, er was dit jaar nóg een stille filmnacht, maar dit ietwat zwaarmoedige apocalypsdrama was nét iets geslaagder dan die vorige stille nacht, vooral met dank aan Keira Knightley. Maar ik zette de film aan met de belofte dat ‘iedereen doodging’, en dat pakte toch nét even anders uit dan gedacht.

117. About my Father

Alternatieve titel: How To Pay Back All The De Niro Divorces

Plot in één zin: Verliefde man neemt Italiaanse vader (De Niro als conservatieve kapper) mee naar nieuwe, steenrijke schoonfamilie.

Eindoordeel: Liet eigenlijk nul indruk achter, behalve dan dat Karl uit Succession een grandioze bijrol had. Doen we het voor.

116. Prisoner’s Daughter

Alternatieve titel: Logan, where did you go?

Plot in één zin: Terminale gevangene wordt voorwaardelijk vrijgelaten, en mag - met enkelband om - laten zien dat hij wel degelijk een shit geeft om familie.

Eindoordeel: Eerste grote rol van Brian Cox ná Succession. Loganesque is het bepaald niet, maar Cox kan dit soort rollen zelfs in zijn slaap nog interessant maken.

115. The Whale

Plot in één zin: Extreem obese vader probeert de band met zijn vervreemde dochter te herstellen, terwijl hij door zijn situatie zelf amper nog kan bewegen.

Eindoordeel: Leverde gevallen filmster Brendan Fraser een Oscar op voor Beste Acteur, maar viel verder toch vooral op in nietszeggendheid en zogenaamde ‘lesjes‘ in de studie ‘wow, het is echt erg om heel dik te zijn’

114. Five Nights at Freddy’s

Alternatieve titel: Toen was AI nog niet heel gewoon

Plot in één zin: Rouwende broer neemt baan aan als bewaker in verlaten pizzeria, waar demonisch-robotische retropoppen de dienst uitmaken.

Eindoordeel: Ik zou willen zeggen: perfecte horror voor twaalf- tot zestienjarigen, maar toen was daar ineens een vage herinnering van afgehakte hoofden (geen idee of dat in deze film was eigenlijk), en was ik daar toch niet meer helemaal van overtuigd. Filmfirma Mazereeuw kan niet aansprakelijk worden gesteld voor geleden schade, of dat nu gaat om kwaliteit, of om een trauma dat is aangewakkerd door afgehakte ledematen.

113. Flux Gourmet

Alternatieve titel: Echt gourmetten is leuker

Plot in één zin: Pretentieuze kunstenaars maken van koken een vermoeiend artistiek showtje, dat langzaam ten onder gaat door interne gedoetjes.

Eindoordeel: Te veel ‘kijk ons eens lekker weird zijn!’-vibes, terwijl de regisseur eerder het heerlijk losgeslagen In Fabric maakte. Nou ja, je kan niet altijd een geslaagd weirde 6 gooien.

112. All Inclusive

Alternatieve titel: Midlife madness

Plot in één zin: Man-met-midlifecrisis reist samen met gezin af naar luxe resort in de hoop dat een flinke portie bunkeren alle problemen oplost.

Eindoordeel: Als kind dat meer dan eens meeging op all-inclusive-vakanties, kon ik het simpelweg niet laten om deze film te zien. Jammer dat ik me niets anders kan herinneren dan Frank Lammers als een soort sugardaddy, een herinnering die niet snel meer van het netvlies raakt.

111. Saltburn

Alternatieve titel: The Untalented Mr. Ripley (ja, deze komt van internet, maar ook ik ben moe, na dertig films)

Plot in één zin: Student van mindere komaf raakt bevriend met knap aristocraatje, die hem uitnodigt om een zomer te spenderen op zijn imposante familielandgoed.

Eindoordeel: Parasite en The Talented Mr. Ripley voor de memegeneratie. Emerald Fennell: prima regisseur, beroerde schrijver.

110. Super Mario Bros

Alternatieve titel: It’s a meeeee, Meh-rio

Plot in één zin: Een soort greatest hits-remix met alle Super Mario-games.

Eindoordeel: Kreeg toch vooral zin om de games weer te gaan spelen, maar verder deed deze - extreem succesvolle - nostalgieporno niemand kwaad. Een soort Barbie, maar net iets minder verfijnd.

109. 8 Found Dead

Alternatieve titel: Hij was maar een clown

Plot in één zin: Nou ja, de titel geeft wel iets weg, volgens mij.

Eindoordeel: Ik stond voor een Letterboxd-mijlpaal van de 2000ste (geregistreerde) film tot nu toe, en wilde daar een moment van maken. Maar ik lette even niet op, en keek per ongeluk naar deze (niet onaardige!) low budget-horrorfilm. Kijkend naar deze lijst eigenlijk best passend.

108. The Creator

Alternatieve titel: AI: gewoon best wel vet eigenlijk?

Plot in één zin: The Last of Us, maar dan met een AI-mensje.

Eindoordeel: Visueel krankzinnig indrukwekkend, inhoudelijk vrij raar (AI als grote redder, ja natuurlijk!), en - al haat ik deze kritiek - veel te lang om te beklijven. Wel een schitterende screensaver.

107. The Wrath of Becky

Alternatieve titel: Glourious Basterd

Plot in één zin: Tienermeisje neemt wraak op Trumpiaanse neo-nazi’s.

Eindoordeel: Dit vervolg op de film Becky (niet heel bekend in Nederland, maar best de (bloederige) moeite waard) deed wat jaarlijks minstens twee of drie films zouden moeten doen: nazi’s opjagen.

106. Strange Way of Life

Alternatieve titel: Blowback Mountain

Plot in één zin: Een sheriff en een bezorgde vader blikken noodgedwongen terug op hun stukgelopen liefdesrelatie in het Wilde Westen.

Eindoordeel: Ethan Hawke en Pedro Pascal in een (erg korte) queer western van Pedro Almodóvar: wat wil je nog meer? Nou ja, iets meer dan een opgerekte commercial met overgekwalificeerde acteurs bijvoorbeeld.

105. Please Don’t Destroy

Plot in één zin: Drie twintigers die zijn blijven hangen in hun tienerjaren gaan op zoek naar een verborgen schat in de bergen.

Eindoordeel: Deze debuutfilm van Saturday Night Live-trio ‘Please Don’t Destroy’ heeft zo zijn komische momenten, maar wil nooit écht een geslaagde avonturenfilm worden: eerder een verzameling alleraardigste sketches.

104. Insidious: The Red Door

Alternatieve titel: Knock knock knockin on the verkeerde deur

Plot in één zin: Als de neiging om demonische schaduwwerelden te betreden erfelijk blijkt te zijn, moeten een vader en zoon alles op alles zetten om elkaar te redden.

Eindoordeel: Dit vijfde deel in de Insidious-horrorfranchise is bij vlagen best spannend, maar debuterend regisseur (en hoofdrolspeler) Patrick Wilson lijkt moeilijk te kunnen kiezen tussen stemmig familiedrama en schrikachtige horror.

103. It Lives Inside

Alternatieve titel: Hungry Demon
Plot in één zin: Amerikaans meisje met Indiase roots laat per ongeluk een kwaadaardige demoon ontsnappen uit een glazen pot.

Eindoordeel: Niet onaardige horrorfilm over een eeuwenoude entiteit die vooral héél veel zielenhonger heeft. Je zou er bijna zelf trek van krijgen.

102. Maggie Moore(s)

Alternatieve titel: Foutje moet kunnen
Plot in één zin: Loser laat (per ongeluk) verkeerde vrouw vermoorden, omdat zij dezelfde naam heeft als het oorspronkelijke doelwit.

Eindoordeel: Film die héél graag Fargo wil zijn, maar in de praktijk toch vooral huismerk-Coen Brothers is, ondanks Jon Hamm (over Fargo gesproken…) als goeiige sheriff.

101. Luther: The Fallen Sun

Alternatieve titel: Prison Break: The British One
Plot in één zin: In ongenade geraakte detective Luther (Idris Elba) zit in de gevangenis, maar moet noodgedwongen ontsnappen als een psychopathische hacker aan het moorden slaat.

Eindoordeel: Films maken van series: zelden een goed idee.

100. Meg 2: The Trench

Alternatieve titel: Omnonom
Plot in één zin: Jason Statham vecht tegen hongerige megahaai.

Eindoordeel: Goed? Nee. Lekker? Ja.

99. Klem

Alternatieve titel: Ik Vertrek: The Barry Atsma Saga

Plot in één zin: Belastingman Barry Atsma gaat met gezin op visite in Italië bij knuffelboefjes Jacob Derwig en Georgina Verbaan, waarna alles in de maffiasoep loopt.

Eindoordeel: Ook hier geldt de ‘les van Luther’ (zie 101): series zijn geen films, en films zijn geen series.

98. Inside

Plot in één zin: Kunstdief Willem Dafoe komt vast te zitten in een ‘slim huis’, waaruit ontsnappen onmogelijk is.

Eindoordeel: Iets te lang voor een kleine twee uur, maar weinig dingen leuker dan kijken naar een doorgedraaide Dafoe.

97. Sympathy for the Devil

Plot in één zin: Brave huisvader is op weg naar de bevalling van zijn vrouw als hij plots wordt ontvoerd door een doorgeslagen, roodharige Nicolas Cage (de droom).

Eindoordeel: Een van de twee films dit jaar waarin Nicolas Cage de duivel speelt. Al ligt het in dit geval toch net iets genuanceerder. En laat die nuance deze vermakelijke actiethriller nu net in de weg zitten: zolang Cage zijn uitbundige ding doet, is de film geweldig, maar daarna kakt het toch wat in. Jammer.

96. The Last Voyage of the Demeter

Alternatieve titel: Draculahoy!
Plot in één zin: De bemanning van een groot handelsschip lijkt gedoemd als blijkt dat Graaf Dracula een kistje aan boord heeft bemachtigd.

Eindoordeel: Niet de enige Dracula-film van dit jaar (gelukkig hadden we Nicolas Cage nog), en helaas ook niet de beste. Maar op momenten is deze ouderwetse griezelfilm behoorlijk vermakelijk (jammer dat Dracula nooit écht eng wordt).

95. Totally Killer

Alternatieve titel: Scream Back to the Future
Plot in één zin: Na de moord op haar moeder reist een tiener terug naar het verleden om een maniakale moordenaar te stoppen.

Eindoordeel: Het filmequivalent van de 1,20-hamburger van McDonald’s: heel erg lekker, maar je moet er vooral niet te veel bij nadenken.

94. Rocco en Sjuul

Alternatieve titel: MaXVideos
Plot in één zin: Na een jaar of vijftig komen twee oude vlammen elkaar weer tegen, en onderzoeken ze of er - ook op latere leeftijd - nog een beetje geneukt mag worden (of nu ja: gewoon dansen en liefhebben mag ook).

Eindoordeel: Een uitstekend jaar voor de Omroep Max-romcom (zie ook Neem me mee). Bepaald geen hoogvlieger, maar voor deze aspirant-boomer in ieder geval een stuk leuker dan alle andere polder-romcom-meuk. En wat kunnen we meer wensen dan Beppie Melissen?

93. The Marvels

Alternatieve titel: Cats: Een superheldenmusical

Plot in één zin: Er moet weer een planeet gered worden, want anders gaat het universum naar de kloten (of zoiets).

Eindoordeel: Een rampzalig jaar voor de vrienden van Marvel, en alle problemen die de studio teisteren (afzichtelijke CGI, onnavolgbare plot, te veel huiswerk) komen samen in The Marvels. Het is vooral te danken aan natuurtalent Iman Vellani (Ms. Marvel) dat de film bij vlagen tóch best charmant is.

92. Indiana Jones and the Dial of Destiny

Alternatieve titel: Indiana Jones and the Quest for a Bejaardenbingo

Plot in één zin: Een inmiddels bijna tachtigjarige Indiana Jones grijpt nog één keer zijn lasso, om er samen met Fleabag voor te zorgen dat nazi Mads Mikkelsen niet terug in de tijd kan reizen.

Eindoordeel: Geen enorme teleurstelling (want: Harrison Ford), maar de film haalt ook geen moment meer de magie van de eerste drie films. Vermakelijk is het, maar daarmee is dan ook meteen wel alles gezegd.

91. The Kill Room

Alternatieve titel: Pulp Friction

Plot in één zin: Uma Thurman en Samuel L. Jackson komen een kleine twintig jaar na Pulp Fiction weer samen in deze actiekomedie (?) over een witwasproject waarbij een huurmoordenaar ineens een verrassend getalenteerde kunstenaar blijkt.

Eindoordeel: Er bestaat een heel eigen genre van films die je vergeten bent nog voor de aftiteling. Dat genre kunnen we voortaan aanduiden als de The Kill Room Class.

90. Hypnotic

Alternatieve titel: Inception for the Cool Kids
Plot in één zin: Detective Ben Affleck is op zoek naar zijn verdwenen dochter, en schakelt de hulp in van hypnose-experts.

Eindoordeel: Meer plottwists dan goed is voor een mens, maar wel heel erg leuk als je op zoek bent naar een soort Inception, maar dan wél echt leuk en hersenloos.

89. Renfield

Alternatieve titel: De burn-outfabriek

Plot in één zin: Loyale werknemer Renfield (Nicholas Hoult) begint vragen te stellen bij de sfeer op de werkvloer bij zijn baas, Graaf Dracula (Nicolas Cage, natúúrlijk Nicolas Cage).

Eindoordeel: Te weinig Cage en te weinig lol met het uitgangspunt, maar misschien moeten we soms gewoon tevreden zijn met wat we hebben (Dracula-Cage).

88. Operation Kandahar

Alternatieve titel: Butlerball

Plot in één zin: CIA-agent Gerard Butler (wie anders??) moet samen met een tolk zien te ontsnappen uit Afghanistan.

Eindoordeel: Precies wat de kijker verlangt van een actiespektakel met Gerard Butler.

87. Nyad

Alternatieve titel: Sterren Zwemmen

Plot in één zin: Zwemmer Diana Nyad (Annette Bening, altijd goed) wil als 64-jarige vrouw de eerste persoon ooit zijn die van Cuba naar Florida zwemt.

Eindoordeel: Misschien wel de ultieme drie sterrenfilm, al had er nog best een ster bij gekund door de geweldige rol van Jodie Foster als zwemcoach en beste vriendin.

86. M3GAN

Alternatieve titel: Let’s Dance!

Plot in één zin: AI-pop M3GAN wordt nét even verkeerd geprogrammeerd, en gaat ineens wel héél ver om haar nieuwe eigenaar te beschermen.

Eindoordeel: Ultieme semi-horror voor de TikTok-generatie, vooral door de (inderdaad) zeer iconische dansscène.

85. Creed III

Alternatieve titel: Longing for Rocky

Plot in één zin: Bokser Creed geniet van zijn pensioen, totdat voormalig jeugdvriend Damian vrijkomt uit de gevangenis, en wil bewijzen dat er maar een échte bokskampioen is.

Eindoordeel: Sequel die niet per se nodig was, en na de onthullingen over Jonathan Majors wellicht niet heel goed de tand des tijds zal doorstaan. Maar de boksscènes - geregisseerd door hoofdrolspeler Michael B. Jordan - blijven wel degelijk bij.

84. Dungeons and Dragons: Honor Among Thieves

Alternatieve titel: Voorkennis niet noodzakelijk (godzijdank)

Plot in één zin: Kruimelboefjes komen in aanraking met de verkeerde mensen, en belanden in een doldwaas avonturenspektakel.

Eindoordeel: Een van de drie films dit jaar waarin Hugh Grant (een soort van) de slechterik speelt. Nu is het vaak allesbehalve leuk om spellen te verfilmen (er schijnt bijvoorbeeld een Monopoly-film in de maak te zijn), maar dit bleek een verdomd sympathieke poging, vooral ook door een heerlijk plezierige cast.

83. Scream VI

Alternatieve titel: Sloppy Ghostface


Plot in één zin: Gemaskerde moordenaar Ghostface trekt ditmaal zijn mes in New York, waar hij nog een robbertje heeft uit te vechten met de (inmiddels studerende) hoofdrolspelers uit Scream V.

Eindoordeel: Zoals elke Scream-film extreem vermakelijk en heerlijk bloederig, maar ook iets te vaak leunend op fanservice (hoe vaak wil je Jenna Ortega neersteken voordat ze er daadwerkelijk iets van voelt?)

82. Cobweb

Alternatieve titel: Don’t Meet the Parents

Plot in één zin: Jochie hoort ineens geklop in zijn kamer, en ontdekt dat zijn ouders (Lizzy Caplan en Anthony Starr) een vreselijk geheim bewaren in de muren van hun huis.

Eindoordeel: Bij vlagen heerlijk verrassende, akelige horrorfilm, waarbij alles net even anders zit dan je denkt. Caplan en Starr zijn voortreffelijk als creepy ouders.

81. Guardians of the Galaxy Vol. 3

Alternatieve titel: Zwanenzang voor de buitenbeentjes

Plot in één zin: De Guardians moeten nog één keer samenwerken om hun ontvoerde vriend Rocket (een wasbeer met de stem van Bradley Cooper) te redden.

Eindoordeel: Enige Marvel-film die dit jaar een krappe voldoende scoort, vooral omdat regisseur James Gunn nog één keer grotendeels zijn eigen ding mocht doen, zonder zich al te druk te maken over gedoe in het multiversum.

80. Alice, Darling

Alternatieve titel: Mannen stom

Plot in één zin: Een kwetsbare jonge vrouw (sterke hoofdrol van Anna Kendrick) realiseert zich tijdens een vriendinnenweekend dat haar relatie wellicht niet helemaal gezond is.

Eindoordeel: Beetje kunstmatig hier en daar, maar over het algemeen een sterke film over doorgeslagen emotionele afhankelijkheid en huiselijk geweld.

79. To Leslie

Alternatieve titel: Jackpot = Jankpot

Plot in één zin: Een verslaafde loterijwinnaar die al haar geld verbraste, probeert weer iets van haar leven te maken.

Eindoordeel: Film die vooral bekend werd door de opzienbarende Oscarnominatie voor hoofdrolspeler Andrea Riseborough. Die inderdaad erg goed, met daarnaast ook sterke rollen voor Marc Maron, Stephen Root en Allison Janney. De acteurs tillen het ietwat clichématige verhaal nét boven zichzelf uit.

78. Infinity Pool

Alternatieve titel: Ga nooit zwemmen met Mia Goth

Plot in één zin: Een mislukte schrijver rijdt op vakantie per ongeluk een man dood, en belandt vervolgens in een krankzinnige koortsdroom

Eindoordeel: Heerlijk weird, maar ook wat al te verliefd op de eigen gekheid. Skarsgård is uitstekend als sukkel van dienst, maar het is vooral de film van hoofdrolspeler Mia Goth, die - niet voor het eerst dit jaar, zie plek 5 - opvalt als dé herres-acteur van dit moment.

77. You Resemble Me

Alternatieve titel: Voordat de bom valt

Plot in één zin: Een blik op het langzame radicaliseringproces van een jonge vrouw, die uiteindelijk betrokken raakte bij een zelfmoordaanslag in Parijs.

Eindoordeel: Behoorlijk grimmige film over een ‘zelfmoordterrorist’, waarbij de waarheid soms complexer is dan het medianarratief doet vermoeden.

76. Society of the Snow

Alternatieve titel: Eet smakelijk!

Plot in één zin: Vliegtuig stort neer in de ijzige wildernis, waarna de overlevers maanden moeten overleven in de vrieskou zonder voedsel.

Eindoordeel: Dit verhaal werd al meerdere malen verfilmd (zie bijvoorbeeld Alive), maar is niet onaardig. Vooral de filosofische discussies over kannibalisme zijn haast grappig grimmig.

75. A Man Called Otto

Alternatieve titel: Hoe een chagrijnige man uit het raam keek, en opleefde

Plot in één zin: Tom Hanks is boze man, en vervolgens lieve man.

Eindoordeel: De ultieme ‘ja, gewoon helemaal prima’-film, waarbij de sentimentele kijker (geen commentaar) nog best een traantje zal wegpinken.

74. Living

Alternatieve titel: Too Old to Die Sad

Plot in één zin: Vreugdeloze Britse ambtenaar leert vlak voor zijn dood nog een beetje van het leven te genieten.

Eindoordeel: Over traantjes wegpinken gesproken: die zijn in deze film waarschijnlijk óók onvermijdelijk. Beste Bill Nighy tot nu toe

73. Thanksgiving

Alternatieve titel: There will be no leftovers! (Tevens de tagline van de film, maar laten we eerlijk zijn: ook een véél betere titel)
Plot in één zin: Een jaar na een immense Black Friday-ramp zint een gemaskerde moordenaar op wraak.

Eindoordeel: Eli Roth maakte jaren geleden al een geweldige neptrailer voor deze film, en slaagde er zowaar in om die trailer om te zetten in een bevredigend bloederige horrorfilm. Een vervolg is al in de maak.

72. Time Bomb Y2K

Alternatieve titel: Massaal mesjogge


Plot in één zin: Een reconstructie van een millenniumeinde dat kwam en ging.

Eindoordeel: Hoewel ik net te jong ben om de ‘millenniumbug’ actief te hebben meegemaakt, bleek deze reconstructie een heerlijk nostalgische terugblik op de massahysterie die ontstond toen onze hele beschaving dreigde in te storten.

71. Le pot-au-feu

Alternatieve titel: Vingt-quatre Cuisine

Plot in één zin: Neemt een kijkje in het negentiende-eeuwse ‘restaurant’ van de ‘Napeoleon van de keuken’, die zelf getroffen wordt door persoonlijk leed.

Eindoordeel: Veel lovende recensies, maar ik kon toch net iets te weinig met dit chique melodrama in 24Kitchen-setting. Eigenlijk ontbrak alleen Rudolphe par Veen nog.

70. Sharper

Alternatieve titel: Scamming Szn

Plot in één zin: Oplichter licht oplichter op die een oplichter oplicht (of zoiets)

Eindoordeel: Vermakelijk oplichtersmysterie met een topcast (John Lithgow! Julianne Moore!). Prima voor een brakke zondagavond.

69. River Wild

Alternatieve titel: Kanokanonnen

Plot in één zin: Een broer en zus trotseren met wat mensen een woeste rivier, om er vervolgens achter te komen dat een van de mensen aan boord véél gevaarlijker is.

Eindoordeel: Psychopatsers op een wildwaterbaan, wat wil je nog meer?

68. The Hunger Games: The Ballad of Songbirds and Snakes

Alternatieve titel: Better Call Coriolanus

Plot in één zin: Hoe een jonge Coriolanus Snow langzaam uitgroeide tot een tiran

Eindoordeel: Veel spelen, weinig brood, maar ook een erg geslaagde Hunger Games-film, vooral ook door de geweldige acteurs (Viola Davis als gestoorde professor, wat willen we nog meer?)

67. Till

Plot in één zin: Een moeder die haar zoon verloor in/door racistisch Amerika zoekt gerechtigheid.

Eindoordeel: Een van de vele sterke drama’s van 2023 over een gruwelijke Amerikaanse geschiedenis.

66. Sanctuary

Alternatieve titel: SM 101

Plot in één zin: Een rijkeluiszoontje probeert af te komen van een dominatrix, maar dat blijkt zo makkelijk nog niet.

Eindoordeel: Typische Covid-film: opgenomen op één locatie, en met slechts twee acteurs. Maar het werkt hier voortreffelijk, vooral omdat Margaret Qualley een voortreffelijke dominatrix blijkt.

65. Joy Ride

Alternatieve titel: Girls Just Wanna Have Cars

Plot in één zin: Een jonge zakenvrouw moet haar biologische moeder zien te vinden in Azië, en neemt wat vriendinnen mee om die zoektocht een beetje draaglijk te maken (loopt natuurlijk net even anders).

Eindoordeel: Fijne comedy, fijne cast, fijne film. Soms is recenseren gewoon een eitje, al kan dat ook komen omdat deze lijst toch elk jaar langer blijkt dan gedacht.

64. Cocaine Bear

Alternatieve titel: Nee, een betere, treffender titel is er gewoon niet.

Plot in één zin: Cocaïne + beer = Cocaïne beer.

Eindoordeel: Wint de Award voor ‘film die titel het meest waarmaakt’. Verguisd door velen, maar gewoon een perfecte film voor een legendarische avond in een Pathé-bioscoop.

63. Influencer

Alternatieve titel: Killfluencer

Plot in één zin: Een onzekere influencer reist naar Thailand om haar volgers te laten zien hoe perfect het leven is, totdat ze stuit op een nieuwe beste vriendin met nét iets anders intenties.

Eindoordeel: Zo’n film die ergens verdwijnt in de grote contentpoel van de streamingdiensten, maar heel erg de moeite waard is als je bekend bent met de ergernis over Insta-influencers in het buitenland.

62. Dumb Money

Alternatieve titel: Walhalla Street

Plot in één zin: Verfilming van het beruchte Gamestop-scenario, waarbij een groep online amateurbeleggers massaal investeert in een verliesmakende gamewinkel, en heel Wall Street in paniek brengt.

Eindoordeel: Heerlijk komische mix van ‘reconstructiefilms’ als The Social Network en The Big Short met een krankzinnig goede cast.

61. Leave the World Behind

Alternatieve titel: It’s The End Of the World And We Don’t Wanna See It (We’re Just Fine)

Plot in één zin: Gezin trekt voor een vakantie naar een luxe villa, waarna ze erachter komen dat ver buiten die villa de apocalyps aanstaande lijkt.

Eindoordeel: Julia Roberts speelt het vreselijkste personage uit haar loopbaan, zelfrijdende auto’s slaan op hol én er is een warm pleidooi voor de goede oude dvd in tijden van de apocalyps: daarmee verdien je - zelfs met een film die niet helemaal werkt - een hogere notering.

60. Passages

Alternatieve titel: Want verliefdheid is veel leuker

Plot in één zin: Egocentrische regisseur wordt iets te vaak verliefd.

Eindoordeel: Complimenten voor de herkenbare chaos van de verdwaalde stadse hoofdrolspeler, maar helemaal klikken deed het nooit echt.

59. Talk to Me

Alternatieve titel: Shake it baby

Plot in één zin: Een groep tieners vindt een bezeten hand waarmee ze geesten kunnen oproepen: geen goed idee natuurlijk.

Eindoordeel: Succesvolste nieuwe horrorfilm van het jaar, en niet zonder reden: ouderwets aangenaam griezelen.

58. Maestro

Alternatieve titel: Bradley and his Oscar

Plot in één zin: Een blik op het leven van meestercomponist Leonard Bernstein en het turbulente huwelijk met zijn vrouw (Carey Mulligan).

Eindoordeel: Niet helemaal mislukt, maar ook allesbehalve geslaagd. Conclusie die vooral blijft hangen, is dat Bradley Cooper echt heel graag een Oscar wil winnen.

57. Hardcore Never Dies

Alternatieve titel: Daar is gabbertje!

Plot in één zin: Een jonge Conservatoriumstudent wordt verleid door zijn broer om zich onder te dompelen in de hardcorecultuur.

Eindoordeel: Gabbercultuur, Jim Deddes, Rotterdam: gewoon heel erg fijn, al was het drugsplotje niet heel erg nodig.

56. Missing

Plot in één zin: We zijn meer verbonden dan ooit, maar wat doe je als je moeder ineens in het niets verdwijnt tijdens een eerste vakantie met haar nieuwe vriendje?

Eindoordeel: Volledig ‘digitale’ vermissingsthriller met een paar fijne twists: ideale weekendfilm.

55. Wonka

Alternatieve titel: Oompa Loompa Hugh Grant

Plot in één zin: In zijn jonge jaren blijkt chocoladegrootmeester Willy Wonka een betrekkelijk normale, goeierd die vooral anderen wil helpen.

Eindoordeel: Best charmant en aanstekelijk, al was ‘Oompa Loompa Hugh Grant’ óók de engste jump scare van dit filmjaar.

54. Fair Play

Plot in één zin: Een jong, succesvol stel groeit langzaam uit elkaar omdat zíj wel een promotie krijgt, en hij niet.

Eindoordeel: Aardige thriller over sekseverhoudingen, machtsverschillen én Eddie Marsan als engste baas sinds bepaalde tv-presentatoren.

53. Confess, Fletch

Alternatieve titel: Hammered

Plot in één zin: Amateurdetective Fletch moet bewijzen dat hij onschuldig is in een moordzaak en gaat ondertussen op zoek naar de gestolen kunstverzameling van zijn scharrel.

Eindoordeel: Ook weer zo’n film die verdween in het grote niets van de streamingdiensten, maar best een bioscooprelease verdiend had. Geen klassieker, wel een uiterst vermakelijk moordmysterie met Hamm in topvorm.

52. The Equalizer 3

Alternatieve titel: La Denzel Vita

Plot in één zin: Denzel Washington zoekt zijn rust op een Italiaans eilandje, maar maakt in zijn missie om de locals te beschermen helaas ook wat vijanden bij de maffia.

Eindoordeel: Denzel die koffie drinkt op een Italiaans eiland en tussendoor wat crimineeltjes afslacht: that’s cinema.

51. Evil Dead Rise

Alternatieve titel: Mama is boos!

Plot in één zin: Tijdens een stroomstoring in een appartementencomplex komt een moeder in aanraking met een demonisch kwaad, en dat is niet bepaald goed nieuws voor haar gezin.

Eindoordeel: Heerlijk bloederige, gore horrorfilm die niet bang is om ook wat tere zieltjes te traumatiseren. Dan heb je mij al binnen.

50. Toen we van de Duitsers verloren

Alternatieve titel: Zinderend zoeven in Zaandam

Plot in één zin: Twee jochies kuieren de hele dag wat rond op een snikhete zomerdag

Eindoordeel: Een film om vooral in te willen chillen: rustgevend, aangenaam kabbelend en sferisch voortreffelijk. Meer van dit soort Nederlandse films graag.

49. No One Will Save You

Alternatieve titel: Invasion of the Silent Snatchers

Plot in één zin: Een jonge, alleenstaande vrouw (de altijd goede Kaitlyn Dever) die wordt uitgekotst door de lokale gemeenschap, treft in haar huis een nieuwe vijand als er ineens een alien over het laminaat trippelt.

Eindoordeel: Een van dé aangename filmverrassingen van het jaar, ook omdat er in de hele film amper een woord hardop wordt uitgesproken.

48. How to Blow up a Pipeline

Alternatieve titel: Climate’s Eleven

Plot in één zin: Een groep activisten komt samen in de woestijn om een pijplijn op te blazen, in de hoop dat er eindelijk wordt overgegaan tot klimaatactie.

Eindoordeel: In een jaar vol snelwegbezettingen kon de timing van deze opvallend activistische thriller niet beter. En dan bleek de film ook nog verdomd spannend.

47. Neem me mee

Alternatieve titel: Het geheime dagboek van Alex Mazereeuw

Plot in één zin: Een groep verveelde senioren komt samen voor een tripje naar het zonnige Franse platteland.

Eindoordeel: Boomercore met Jeroen Krabbé, Renée Soutendijk en GOAT Olga Zuiderhoek op reis in Frankrijk, ja, dan heb je deze Jan Slagter in de dop meteen te prikken.

46. Sweet Dreams

Plot in één zin: Volgt de nadagen van een gebroken gezin dat langzaam de lokale grip verliest in Nederlands-Indië.

Eindoordeel: Indrukwekkende, stijlvolle film van regisseur Ena Sendijarević (Take Me Somewhere Nice), die zich opnieuw bewijst als een van de spannendste nieuwe registreringen van eigen bodem.

45. The Boy and the Heron

Alternatieve titel: Fucking reigers

Plot in één zin: Na de dood van zijn moeder ontdekt een jongen een verlaten toren, waarin hij wordt rondgeleid door een goedgebekte reiger.

Eindoordeel: Grootmeester Hayao Miyazaki keert nog één keer terug voor een fantasierijk, melancholisch avontuur. Liet me net iets te koud voor een hogere klassering, maar visueel zonder twijfel enorm indrukwekkend.

44. No Hard Feelings

Plot in één zin: Arme Uber-chauffeur Jennifer Lawrence verliest haar auto, en neemt een lucratieve baan aan om een verlegen jongeman ‘volwassen’ te maken.

Eindoordeel: Het wordt de hoogste tijd dat we weer meer van dit soort comedyfilms krijgen, en deze komische krachttoer van Lawrence lijkt een prima startpunt.

43. They Cloned Tyrone

Alternatieve titel: Kloontje het Complotkind

Plot in één zin: Als een doodgeschoten drugsdealer (John Boyega) ineens terugkeert uit de dood, stuit hij samen met een pooier en een sekswerker op een gigantische samenzwering.

Eindoordeel: Een van de weinige écht voltreffers in de vergaarbak van Netflix Originals: spannend, inventief en vooral ontiegelijk vermakelijk.

42. The Old Oak

Alternatieve titel: The Last Hope

Plot in één zin: Een Britse kroegeigenaar slaat de handen ineen met een Syrische vluchteling om de kansarmen in hun verlaten dorpje een steuntje in de rug te bieden.

Eindoordeel: In zijn laatste film wil regisseur Ken Loach (Sorry We Missed You) nog één keer pleiten voor wat hoop en saamhorigheid. Dat blijkt verdomd lastig, maar het levert wel een emotioneel rijke film op.

41. Godzilla Minus One

Plot in één zin: Radioactief monster Godzilla richt een ravage aan in het toch al zwaar getroffen Japan na de Tweede Wereldoorlog.

Eindoordeel: Een van de betere monsterfilms van het jaar, vooral ook door de uitstekende mix van melodrama en monstermagie.

40. Saw X

Alternatieve titel: Sympathy for the Martelmonsters

Plot in één zin: Een terminale John Kramer (een eigenrechter met iets te veel creatieve martelwerktuigen) wordt opgelicht door nepartsen, en besluit op geheel eigen wijze wraak te nemen.

Eindoordeel: Gek genoeg had ik hiervoor nog nooit een Saw-film gekeken omdat ik niet per se dol ben op martelporno, maar deze eerste ervaring smaakte - hallo sicko! - best naar meer, vooral omdat deze gruwelijke horrorfilm er knap in slaagt om tóch sympathie op te wekken voor de martelman. Gewoon heel erg knap.

39. The Blackening

Alternatieve titel: (omdat de tagline al goed genoeg is) They can’t all die first

Plot in één zin: Een groep vrienden reist af naar een afgelegen vakantiehuis, waar ze stuiten op een racistische seriemoordenaar.

Eindoordeel: Heerlijke meta-horrorcomedy die een bioscooprelease best had verdiend. Een vervolg is al in de maak, dus hoogste tijd voor een inhaalslag.

38. A Haunting in Venice

Alternatieve titel: Monsieur Poirot en de Zeven Geesten

Plot in één zin: Detective Hercule Poirot stuit in Venetië op een spookachtige moordzaak.

Eindoordeel: Ik had tot op heden weinig met de Agatha Christie-films van Kenneth Branagh, maar door deze barokke spookhuisthriller was ik er voor het eerst van overtuigd dat Branagh gewoon elk jaar zo’n film moet maken.

37. Watcher

Plot in één zin: Een Amerikaanse expat in Roemenië heeft het idee dat ze wordt begluurd door haar creepy overbuurman.

Eindoordeel: Ook weer een aangenaam spannende verrassing, met een ijzersterke hoofdrol voor Maika Monroe (bekend uit It Follows).

36. Plane

Alternatieve titel: Pilotenporno

Plot in één zin: Nog meer Gerard Butler, in deze perfecte B-film waarin Butler een piloot speelt die een noodlanding moet maken in een land waar toevallig net een burgeroorlog gaande is (onhandig!)

Eindoordeel: Titel, hoofdrolspeler in n uitgangspunt = drie keer vijf sterren.

35. Bottoms

Alternatieve titel: Fuck Club

Plot in één zin: Twee niet bepaald populaire lesbische tieners willen eindelijk wel eens van bil, en zetten een ‘zelfverdedigingsgroep’ op in de hoop om dichter bij de populairste scholieren te komen.

Eindoordeel: Heerlijk anarchistische queer comedy met een sublieme cast én een van de heerlijkst chaotische filmfinales van het jaar. Meer van dit aub.

34. Rye Lane

Plot in één zin: Twee kersverse singles ontmoeten elkaar op een toilet en beleven vervolgens allerlei avonturen op een eneverend middagje in Zuid-Londen.

Eindoordeel: Net als Bottoms een van de fijnste, meest sprankelende comedy’s van het jaar, die bij vlagen doet denken aan de Before-films. Oh ja, en karaoke. Dan heb je mij sowieso al binnen.

33. Deadstream

Plot in één zin: Een gecancelde influencer gaat livestreamen vanuit een verlaten spookhuis, om er halverwege achter te komen dat niet álles zich goed leent voor een livestream.

Eindoordeel: Geesten pesten een strontvervelende influencer: gewoon een geweldig concept. Hoogste tijd voor een Nederlandse remake.

32. Air

Alternatieve titel: Just Do It! (In deze titel is mogelijk product placement aanwezig).

Plot in één zin: Basketbalgoeroe Sonny Vaccaro (Matt Damon) moet to het uiterste gaan om (dan nog) basketbaltalent Michael Jordan zover te krijgen om op Nike-schoenen - dan nog een relatief B-merk - te gaan spelen.

Eindoordeel: Je zou het een langgerekte reclame kunnen noemen, maar regisseur Ben Affleck maakt er gewoon een heerlijk sportdrama van, geholpen door topacteurs, een fijne soundtrack en een Viola Davis in topvorm als mama Jordan.

31. A Love Song

Plot in één zin: Een vrouw op leeftijd die in het grote niets van de woestijn woont, ontmoet een oude jeugdliefde.

Eindoordeel: Typisch zo’n kleine film die vermoedelijk nooit een groot publiek zal vinden, maar voor de romantici onder ons (ondergetekende, heel af en toe) een perfect minimalistisch liefdesdrama is. Al was het maar om die geweldige kop van hoofdrolspeelster Dale Dickey.

30. Kiddo

Alternatieve titel: Bonnie & Lu

Plot in één zin: De elfjarige Lu heeft haar moeder - een zelfbenoemde ‘Hollywood-ster’ - jaren niet gezien, als ze ineens op de stoep staat en haar meeneemt op een internationaal avontuur.

Eindoordeel: Zeer aanstekelijke Nederlandse roadmovie met een overtuigend complexe moeder-dochterrelatie. Hoofdrolspelers Rosa van Leeuwen en Frieda Barnhard verdienen alle denkbare prijzen.

29. Saint Omer

Alternatieve titel: mother!

Plot in één zin: Een professor is getuige van een rechtszaak tegen een Senegalese vrouw die haar vijftien maanden oude baby heeft vermoord.

Eindoordeel: Het was een sterk jaar voor rechtbankdrama’s, en dat geldt ook voor deze beklemmende, bij vlagen ontroerende Franse film over het moederschap en culturele verschillen. Regisseur Alice Diop baseerde de film op een rechtszaak waarbij ze eerder zelf aanwezig was.

28. Fallen Leaves

Plot in één zin: Twee verloren Finse zielen (een bouwvakker en een vakkenvuller) ontmoeten elkaar in een karaokebar, en blijven vervolgens heel lang om elkaar heen draaien.

Eindoordeel: Een van de vele films in 2023 die bewees dat karaoke de mensheid uiteindelijk kan redden, hoe treurig het misschien ook lijkt. Verder een eigenzinnig, uiterst sympathiek datingfilmpje.

27. Spider-Man: Across the Spider-Verse

Alternatieve titel: En JIJ krijgt een Spider-Man, en JIJ krijgt een Spider-Man en JIJ krijgt een Spider-Man

Plot in één zin: Nieuwbakken superheld Miles Morales went langzaam aan zijn rol als Spider-Man, probeert indruk te maken op Gwen en zijn ouders tevreden te houden, én ontmoet een stuk of honderd nieuwe Spider-Mans.

Eindoordeel: Eindeloos creatieve animatiefilm die nóg beter bleek dan moderne genreklassieker Spider-Man: Into the Spider-Verse. Vooral de scènes met de talloze andere Spider-Mans zijn onvergeeflijk. Een verademing ten opzichte van de CGI-meuk die we dit jaar van Marvel kregen.

26. Reality

Plot in één zin: Een medewerker van de Amerikaanse veiligheidsdienst treft twee FBI-agenten op haar stoep, die haar beschuldigen van landverraad.

Eindoordeel: Is Sydney Sweeney hier een klokkenluider met kwaad in de zin, of iemand die gewoon het beste voor had met haar land? IJzersterk klokkenluidersdrama, dat volledig werd gebaseerd op het uitgeschreven verhoor.

25. Knock at the Cabin

Alternatieve titel: Dinsdagdilemma’s Unhinged

Plot in één zin: Twee vaders en hun dochter krijgen de schik van hun leven als een paar vreemdelingen hun huis binnendringen met een macabere boodschap: ze moeten zichzelf om het leven brengen, omdat anders de wereld vergaat.

Eindoordeel: M. Night Shyamalan maakt vaker films die tot het laatste kwartier fantastisch werken, en daarna wat al te snel in elkaar donderen. Dat valt hier nog best mee, al werkte het einde voor mij net niet helemaal. Maa alles wat daarvoor kwam, werkte fantastisch, vooral door een waanzinnige rol van Dave Bautista.

24. Mission Impossible: Dead Reckoning Part One

Plot in één zin: Tom Cruise vs AI

Eindoordeel: De zevende Mission Impossible-film had de pech om uit te komen in dezelfde periode als Barbenheimer, en had daardoor net wat minder succes dan de vorige MI-film (Fallout). Ook kwalitatief was die laatste film natuurlijk onmogelijk te evenaren (laat staan overtreffen), maar qua hoogst plezierige actiefilms voldeed het nieuwste Cruise-vehikel gewoon weer aan alle verwachtingen.

23. To Catch a Killer

Plot in één zin: Een sniper veroorzaakt een stil bloedbad tijdens Oud en Nieuw, waarna een team van eigenzinnige detectives (met onder meer Shailene Woodley en Ben Mendelsohn) een Silence of the Lambs-achtige klopjacht start.

Eindoordeel: Behoorlijk grimmig detectivedrama waarbij de eigenzinnige regie dusdanig doeltreffend bleek dat ie behoorlijk lang bleef nasudderen. Het tragere tempo moet je ding zijn, maar voor fans van de True Detective-toon valt er misschien best wat te halen.

22. Theater Camp

Plot in één zin: Een zomerkamp voor theaterkinderen komt onder druk te staan als de financiering wordt gestopt en de twee creatieve kampbeulen (Molly Gordon en Ben Platt) verdrinken in hun eigen ambities.

Eindoordeel: Gewoon een erg grappige, rake portrettering van de pretentieuze amateurtheaterwereld.

21. Blackberry

Alternatieve titel: Anatomie van een Gedoemd Telefoonbedrijf

Plot in één zin: De opkomst en ondergang van een telefoonbedrijf dat ooit de hemel besteeg, totdat ene Steve Jobs zich meldde.

Eindoordeel: Er zijn genoeg momenten waarop ik nostalgisch terugdenk aan de BlackBerry, want het was - zeker in mijn jeugd - gewoon een openbaring om eens even lekker te pingen. Dat het verhaal van het bedrijf zelf minstens zo interessant is, blijkt uit deze hoogst vermakelijke reconstructie, waarin vooral Glenn Howerton een briljante, megelomane CEO neerzet.

20. Das Lehrerzimmer

Plot in één zin: Duitse thriller waarin het klaslokaal symbool staat voor een losgeslagen samenleving vol polarisatie en onderling gedoe.

Eindoordeel: Het zoveelste bewijs dat schoolkrantkinderen de duivel zijn.

19. Barbie

Plot in één zin: Een lesje patriarchaat voor beginners.

Eindoordeel: Volgens mij is inmiddels alles wel gezegd en geschreven over het succes van Barbie, maar om hier nu niets in te vullen, leek me ook weer iets te patriarchaal.

18. Anatomy of a Fall

Plot in één zin: De man van een beroemde schrijfster (Sandra Hüller in god mode) wordt dood aangetroffen in de sneeuw, waarna zij al snel hoofdverdachte wordt.

Eindoordeel: Zonder twijfel dé rechtbankthriller van 2023, die de schuldvraag op een perfecte manier in het midden laat, omdat het daar eigenlijk ook helemaal niet over gaat. Zeer indrukwekkend, vooral ook door de beste ruziescène van het jaar.

17. May December

Plot in één zin: Een ambitieuze actrice (Nathalie Portman) duikt voor een filmrol diep in het complexe leven van een vrouw (Julianne Moore) die als volwassen vrouw ooit een relatie aanging met een tiener (Charles Melton).

Eindoordeel: Nieuwe voltreffer van regisseur Todd Haynes (Carol), die een knappe balans vindt tussen soapy melodrama en reconstructie van een geruchtmakend tabloidverhaal.

16. The Killer

Alternatieve titel: Levenslessen van een huurmoordenaar

Plot in één zin: Een absurd efficiënte huurmoordenaar (Michael Fassbender) komt in de problemen als een klus verkeerd afloopt.

Eindoordeel: Sterke, ogenschijnlijk minimalistische thriller van expert David Fincher, die na het wisselend ontvangen Mank terug is op vertrouwd perfectionistisch terrein.

15. Are You There God? It’s Me, Margaret

Plot in één zin: Een kleurrijk gezin verhuist in de jaren zeventig van het bruisende New York naar een tamelijk suffe buitenwijk, waar de 11-jarige Margaret een nieuw leven probeert op te bouwen.

Eindoordeel: Perfecte coming-of-age-film in de lijn van Lady Bird en The Edge of Seventeen, én het bewijs dat we Rachel McAdams moeten beschermen. tenkoste van alles.

14. Aftersun

Alternatieve titel: Oh Daddy, Where Art Thou?

Plot in één zin: Een alleenstaande jonge vader probeert er op vakantie in Turkije het beste van te maken met zijn elfjarige dochter.

Eindoordeel: Een van de meest geliefde films van het jaar, en niet onterecht: vooral met de onvergetelijke Under Pressure-scène schreef debuterend (!) regisseur Charlotte Wells vrijwel direct filmgeschiedenis.

13. The Fabelmans

Plot in één zin: Semi-biografische film over de jonge jaren van Steven Spielberg, die melancholisch én eerlijk terugblikt op de rol van zijn ouders.

Eindoordeel: ‘When the horizon's at the bottom, it's interesting. When the horizon's at the top, it's interesting. When the horizon's in the middle, it's boring as shit. Now, good luck to you.’

12. Oppenheimer

Alternatieve titel: Oppie!

Plot in één zin: Man maakt bom; bom maakt man schuldbewust.

Eindoordeel: Net als bij Barbie denk ik dat we wel een beetje zijn uitgepraat over deze succesfilms, maar wat hadden we het goed, deze filmzomer.

11. Tár

Plot in één zin: Lydia Tár (Cate Blanchett) is een van de meest gevierde dirigenten ter wereld, als ze de fout ingaat en nét iets te fanatiek tekeergaat tegen een jonge student.

Eindoordeel: Niet de eerste 2023-film over grensoverschrijdend gedrag, wel de beste.

10. John Wick 4

Plot in één zin: John Wick moet opnieuw héél veel mensen vermoorden, maar doet dat - zoals bekend - op uiterst inventieve wijze.

Eindoordeel: Een spectaculair geweldsballet met onvergetelijke scènes (de trappen van de Sacré-Cœur!) en onvergetelijke performances (Donnie Yen!). Zonder twijfel de allerbeste actiefilm van 2023.

9. The Banshees of Inisherin

Plot in één zin: De goeiige Padraic (Colin Farrell) is ten einde raad als zijn beste vriend (Brendan Gleeson) van de een op de andere dag niet meer met hem wi'l praten.

Eindoordeel: Gewoon heel herkenbaar natuurlijk, om ‘de kunst’ te verkiezen boven de onzingesprekken van alledag. Fuck smalltalk!

8. Perfect Days

Plot in één zin: Meanderend Japans drama over een toiletschoonmaker die een ongekend talent heeft om elke dag perfect te maken, door het geluk vooral te zoeken in het kleine.

Eindoordeel:
Oh, such a perfect day
You just keep me hanging on
You just keep me hanging on

7. The Quiet Girl

Plot in één zin: Een jong, introvert meisje wordt thuis genegeerd en brengt daarom een zomer door bij een oom en tante op het Ierse platteland, waar ze eindelijk wél liefdevol wordt opgevangen.

Eindoordeel: ‘You don't have to say anything. There's many a person missed the chance to not say anything, and lost much by it.’ Verpletterende film.

6. Beau is Afraid

Alternatieve titel: Beau moet van bil
Plot in één zin: Angsthaas Beau (Joaquin Phoenix als grote mensenbaby met moedercomplex én 1001 angststoornissen) probeert naar huis te gaan.

Eindoordeel: Niet de meest geliefde film van 2023, maar wel de film waar ik dit jaar het meest aan bleef denken, ook omdat ambitie, avontuur en durf regisseur Ari Aster (Hereditary, Midsommar) in ieder geval niet kan worden gezegd. Een zinnenprikkelende filmtrip.

5. Pearl

Plot in één zin: Psychologische thriller over jonge vrouw Pearl, die opgroeit in een arm Duits immigrantengezin op het Amerikaanse platteland, en zich vasthoudt aan de droom om ‘een ster’ te worden.

Eindoordeel: Ik schreef eerder in deze megalomane lijst al over de geweldig manische Mia Goth, en geen acteerprestatie is me dit jaar meer bijgebleven dan die van Goth in deze prequel van de - eveneens voortreffelijke - horrorfilm X. Onvergetelijk.

4. Asteroid City

Plot in één zin: film-in-een-toneelstuk-in-een-tv-programma-in-een-film (ongeveer).

Eindoordeel: Wes Anderson op zijn best, met een visueel én emotioneel rijke vertelling over rouw, verlies en eenzaamheid.

3. Past Lives

Plot in één zin: Schitterend drama over twee jeugdliefdes die elkaar na jaren weer vinden, kwijtraken, en die cyclus vervolgens blijven herhalen.

Eindoordeel: Ingetogen, kalm en majestueus filmdebuut van de Zuid-Koreaans-Canadese regisseur Celine Song, die van haar film een soort meditatiesessie over ‘draaideurmomenten’ maakt: de momenten waarop we weer even willen terugspringen in het groenere gras van het leven dat we nooit geleid hebben.

2. Killers of the Flower Moon

Alternatieve titel: An American History
Plot in één zin: Een emotionele reconstructie van de genocide op de Osage-bevolking, die door witte Amerikanen stelselmatig werden uitgeroeid omdat ze héél even heel erg rijk waren.

Eindoordeel: Verpletterend meesterwerk van Martin Scorsese, die in bijna drieënhalf uur (een heikel punt voor vele aanstellers) opnieuw een Amerika schetst waar de wolven ongestoord kunnen toeslaan, en waar het kwaad tot je komt met het vriendelijkste gezicht. Het diep tragische verhaal over de genocide op de Osage-bevolking bleef bij mij heel lang nasudderen. Waarschijnlijk de meest verpletterende filmervaring van het jaar.

1. Babylon

Plot in één zin: Drie uur durend epos over de hoogtijdagen van extravagant Hollywood, nét voordat het geluid zijn intrede doet.

Eindoordeel: Nieuw meesterwerk (in ieder geval voor mij) uit de koker van jonge grootmeester Damien Chazelle (La La Land, Whiplash). Deze cynisch liefdevolle ode aan het Hollywood van weleer bleek dit jaar de enige film waarbij ik in totale extase de bioscoop verliet. Voor mij hoe dan ook een moderne klassieker: hilarisch, ontroerend, vulgair en schaamteloos grotesk, met vooral ontzagwekkend hoge ambities. Dat laatste zou je veel meer filmmakers (en vooral: meer studio’s) gunnen in 2024.